Angst tijdens de zwangerschap | Wat als je overal gevaren ziet?

Regelmatig schrijf ik artikelen over de beste badkamer voor het gezin en handige tips voor het huishouden. Hoewel ik het leuk vind om over alle onderwerpen te schrijven die in mijn mamaleven de revue passeren, is het ook wel lekker veilig. Ik ben deze blog gestart om het over werkelijk alle onderwerpen te hebben, ook de onderwerpen die minder leuk zijn. Die verdienen evengoed aandacht. Of misschien juist. Zoals angst tijdens de zwangerschap. Want wat had ik graag eerder geweten dat angsten in een van de mooiste perioden in je leven vaker voorkomen dan je denkt. Maar wanneer ben je bezorgd, overbezorgd en wanneer zijn de angsten teveel?

Angst tijdens de zwangerschap: bang voor allerlei hypothetische dingen

“De gedachten in mijn hoofd zwellen aan als een achtergrondmuziekje in een sjiek restaurant dat verandert in een luid dansfeest. Maar dan met het gevoel erbij dat ik er niemand ken en compleet lost ben. Wat als ik een ongeluk krijg, hoe gaat het dan met de baby? Wat als ik mijn riem dan niet goed vast had? Ik voel de spanning als trillingen door mijn lichaam gaan en krijg het maar niet onder controle. Dit kan ook nooit goed zijn voor de baby. Wat doe ik hem aan?! Tranen branden in mijn ogen terwijl ik dit schrijf. Maar ik kan ze niet toelaten. Want als de kraan open gaat, houden de gedachten zeker niet meer op. Ze worden een stroom die door de dam breekt en ik weet niet wat dan. Ik wil dit niet. Ik snap het niet. Dit is wat ik het liefste wil, een kindje in mijn buik. Het grootste geluk. Waarom kan ik dan niet gewoon blij zijn en genieten?”

Dit is een stukje uit mijn dagboek uit de periode dat ik vorig jaar vier maanden zwanger was. We zaten aan het einde van de eerste lockdown en terwijl alles in het land beetje bij beetje weer open ging, ging het bij mij steeds meer op slot. Ik had deze bewuste dag met een vriendin afgesproken, maar zoals al vaker had ik afgezegd. Vaak met een smoes, want ik vond het voor schut en mezelf een zeikert als ik zou zeggen dat ik bang was de auto in te stappen. Ik was namelijk bang dat er iets met de baby zou kunnen gebeuren als ik de auto in zou stappen. Zoals ik dat steeds vaker voelde in verschillende situaties.

Angstige gedachten tijdens de zwangerschap

De angstige gedachten tijdens de zwangerschap beslopen me op een hele sluwe manier. Het begon met af en toe een vluchtig idee. Zoals wanneer je bovenaan de strap staat en je je bijna verstapte en je een split seconde dacht “pfoe, ik had kunnen vallen”. Normaal gesproken weet je bijna niet eens dat je dat dacht. Want je bent niet gevallen. Dus je loopt gewoon de trap af. Maar zo’n gedachte kwam steeds vaker en bleef ook vaker hangen. Zo werd een trap opeens een potentieel risico. Bijna alles in huis kon een risico worden. En buitenshuis werd dat nog erger. De hele COVID situatie hielp natuurlijk ook niet; dat voelde ook bedreigend.

Bij Remco voelde ik me veilig. Met hem durfde ik eigenlijk alles wel. Want als er iets zou zijn, zou hij me helpen. Dat gevoel van veiligheid en steun hielp me. Zo kon ik ook makkelijk onder beangstigende situaties uitkomen zonder iets erover te hoeven vertellen. Autorijden naar mijn werk? Remco bracht en haalde me, want het was toch ongeveer wel op de route en dan hoefde ik niet zo ver van de parkeerplaats naar binnen te lopen… Maar hij kon natuurlijk niet continu bij me zijn en alles oplossen.

Ik vond het lastig te doorgronden wat er nou met me gebeurde en wat ik met die angstige gedachten tijdens de zwangerschap moest. Ze zijn erin geslopen en ik merkte dat ik mezelf echt helemaal gek kon denken. Tijdens de zwangerschap van Mats was ik best wel bezorgd en soms overbezorgd. Ik heb behoorlijk vaak aan de bel getrokken als ik de baby een uurtje niet voelde. Of een kramp in mijn teen had die ik niet kende. Maar ja, wanneer is angst tijdens de zwangerschap iets dat “erbij hoort” en wanneer is het teveel? Angst is immers een natuurlijke reactie op moeilijke situaties. Een baby krijgen is een mega levensveranderende situatie. En dan nog eens al die hormonen die door je lijf razen. Het is niet zo gek dat je anders reageert dan ‘normaal’, maar wat is de grens?

Verwijzing naar de POP-Polie

Ik ben tijdens de consulten met mijn verloskundige altijd wel redelijk open geweest. Zij had vrij snel in de gaten dat mijn angsten meer dan gebruikelijk waren. Ze begonnen me te beperken in mijn dagelijks leven. Ik kwam niet alleen meer weg met smoesjes. En bovendien, ik baalde er zelf enorm van. Het stond het genieten zo nu en dan echt in de weg. Daarom wilde ik zelf ook vooral dat ik beter in mijn zwangere vel kwam. Zij verwees me naar de POP-polie. Dat is de ziekenhuisafdeling met psychologische begeleiding voor zwangeren vrouwen.

De eerste afspraak vond ik heel spannend. Ik vroeg me af wat ik er moest vertellen. Tijdens het eerste gesprek voelde ik me meteen veilig. En begrepen! Er was eindelijk iemand waar ik compleet eerlijk durfde te zijn over alles dat ik durfde en niet durfde. Waar ik wakker over lag en wat me bezig hield. Samen hebben we een klein beetje uitgeplozen waar het vandaan kwam, zodat ik kon ontdekken hoe ik ermee om kon gaan en wat ik uit het verleden en over mezelf onder ogen moest komen om verder te kunnen, zonder de angst tijdens zwangerschap. Ze hielp me met hele makkelijke maar doeltreffende oefeningen. Na vrijwel iedere sessie voelde ik iets meer opluchting. En bovendien meer zekerheid!

Je bent niet je gedachten

Eén van de meest waardevolle inzichten vind ik dat je niet je gedachten bent. Dat klinkt makkelijk, maar voelde als een enorme opluchting. Eén van de oefeningen die me heel erg geholpen hebben is door mijn gedachten op te schrijven en dan “Ik denk dat” ervoor te schrijven. Op die manier voelde ik direct meer afstand tot mijn gedachten. Zo werd ik niet erdoor overmand. En ademhalen. Dat is echt zo’n ontzettend belangrijke sleutel voor alles.

De begeleiding van de POP-polie heeft me erg geholpen bij het kunnen genieten van de zwangerschap. Zodat ik niet alleen maar een masker met een glimlach droeg, maar echt oprecht kon zeggen dat ik genoot. En vooral zelf ook echt kon genieten van het wonder. Uren kon ik met mijn handen op mijn buik het getrappel voelen en dromen van mijn kleine baby. Er zijn tijdens de zwangerschap echt nog heel veel momenten geweest dat ik even dacht de baby niet te voelen of andere bezorgdheid de kop opstak. Maar alles werd wel realistischer voor me. De hypothetische risico’s werden teruggebracht naar meer normale proporties. Deze bevalling zou een geplande keizersnede worden. Dat wist ik al vanaf het begin en wilde ik ook graag. Zware angst voor de bevalling had ik dan toevallig weer niet heel sterk. Wel vond ik het spannend hoor! Ik had me goed op de keizersnede voorbereid. Maar de keizersnede was een fantastische ervaring en het bevallingsverhaal lees je hier.

Angst tijdens de zwangerschap, praat erover

Ook nu – achteraf – kijk ik tevreden op de zwangerschap terug, ondanks die angst tijdens de zwangerschap die ik heb ervaren. Dat voelt nu als slechts een klein en minder belangrijk onderdeel van die negen maanden. Ik ben zo blij dat ik doorverwezen was voor de begeleiding! In eerste instantie was ik bang dat ik gek was of zo. Op internet las ik dat de POP-polie voor zwangeren is met psychische klachten. Maar zo zag ik mezelf helemaal niet. Dat voelde meteen als een mega negatief label.

Label of niet, ongeveer twee op de tien vrouwen krijgen tijdens hun zwangerschap met psychische klachten te maken, om wat voor reden dan ook. Één op de twintig vrouwen ervaren angst tijdens de zwangerschap. Daarom is het alleen maar goed dat verloskundigen oprecht doorvragen hoe het met je gaat en er extra ondersteuning bestaat. Een zwangerschap blijf ik het meest bijzondere fenomeen in het leven vinden. Het is maar voor weinig vrouwen alleen maar rozengeur en maneschijn hoor. Maar wanneer je last hebt van je gevoelens of gedachten tijdens de zwangerschap, blijf er niet mee zitten en praat erover. Want ook jij verdient het om te genieten!