Afgelopen maand was het zo ver. Na maar liefst vijf maanden thuis zijn in de heerlijke baby bubbel was het einde van mijn zwangerschapsverlof echt aangebroken. Een aantal weken eerder was ik al deels voor mezelf aan de slag gegaan. Maar nu moest ik ook weer voor mijn werkgever aan het werk. En dat vond ik best wel weer even spannend. Ik weet nog hoe die start na het zwangerschapsverlof van Mats eigenlijk helemaal niet lekker liep. Deze keer ging het gelukkig compleet anders. Ik pakte het zelf anders aan. En mijn werkgever toont veel begrip, ruimte en steun. Nu weet ik dus hoe het niet lekker kan lopen en gelukkig ook hoe het juist wel heel fijn kan gaan om te gaan werken na je zwangerschapsverlof. Ik deel mijn tips met je met wat je eraan kunt doen om het zelf soepel te laten verlopen.
Werken na je zwangerschapsverlof, even wennen
Hoe het ook verloopt, ik vind de overgang van werken na je zwangerschapsverlof heel bijzonder. Het ene moment leef je op het ritme van je baby (voor zover dat er is) en zit je tussen de luiers en kraamvisite. En het andere moment ga je van de ene vergadering naar de andere. Wat ik vooral gek vond, is om terug te komen en te merken dat er op heel veel vlakken niets veranderd is. Alsof je nooit weg bent geweest. Terwijl er op andere punten wel veranderingen zijn, zoals bijvoorbeeld collega’s die zijn vertrokken of aangenomen in de maanden dat jij in je zwangerschapsverlof zat. En daardoor voelt terugkomen op het werk als vertrouwd en toch ook compleet anders.
Bovendien, laten we niet onderschatten dat jij anders bent. Je bent moeder geworden van een baby. Dat vind ik de grootste verandering die er is, en eentje om in je terugkeer naar werken na je zwangerschapsverlof zeker rekening mee te houden.
Tips voor een fijne terugkeer naar je werk na je zwangerschapsverlof
Hoe je het gaat ervaren dat je weer gaat werken na je zwangerschapsverlof is afhankelijk van hoe je werkgever je ontvangt, maar zeker ook van hoe jij er zelf in staat en mee om gaat. Op de punten waar je zelf invloed op hebt ga ik mijn tips met je delen.
Geef jezelf tijd
Misschien wel de allerbelangrijkste tip voor werken na je zwangerschapsverlof is dat je jezelf tijd geeft om terug te keren. Verlang niet van jezelf dat alles meteen gaat zoals je graag wilt. Je baby is geen machine. Sterker nog, baby’s hebben vaak een neusje voor veranderingen. Dus het zou zomaar kunnen dat het juist allemaal even anders gaat wanneer je weer voor het eerst gaat werken. Misschien komen er (weer) gebroken nachten, omdat ook jouw baby moet wennen aan een nieuwe situatie.
Ook op het werk mag je lief zijn voor jezelf. Je hoeft niet alle mails in een dag bijgewerkt te hebben. Het is immers geen vakantie waar je van terug komt, maar een maandenlang verlof en je hebt een mega verandering meegemaakt. Je bent moeder geworden. Je lichaam heeft negen maanden op een baby (of meer) gebroed en vervolgens ben je bevallen. De hormonen gieren de eerste maanden nog steeds wisselend door je lichaam met allerlei bijwerkingen van dien. Moodswing en emotionele reacties zijn heel normaal als je net weer aan het werk gaat. Je menstruatie komt terug en is wellicht (tijdelijk) helemaal anders. Gun jezelf echt de tijd om te landen. Niet voor niets zeggen ze ‘negen maanden op, negen maanden af’.
Zoek een nieuwe routine
Misschien heb je al een routine ontwikkeld in je zwangerschapsverlof. Bijvoorbeeld iedere dag op een bepaalde tijd opstaan. Wat die routine ook is, of als je die nog niet hebt, nu is een goed moment om op zoek te gaan naar een routine die past bij jou en je baby en zorgt dat je kunt werken na je zwangerschapsverlof. Hierdoor zul je nieuwe gewoontes ontdekken en eigen maken.
Tijdens mijn zwangerschapsverlof deed ik de ochtenden heel rustig aan. Zodra de baby weer ging slapen, bleef ik gezellig erbij liggen. Er waren dagen dat ik misschien pas tegen de middag eens naar beneden kwam. Daar is je verlof ook voor, lekker rustig aan, dus misschien herken je dat ook. Nu je weer moet gaan werken na je zwangerschapsverlof, moet je op tijd opstaan, ontbijten, aankleden, zorgen dat je baby gevoed en aangekleed is en op tijd – het liefst zonder spuugvlekken op je kleding – de deur uit. Daarnaast moet je misschien een kolf meenemen naar je werk, melk meegeven naar de kinderopvang en allerlei andere taken die je voorheen nog niet had.
Toen het zwangerschapsverlof van Mats afgelopen was, had ik moeite met overzicht bewaren in wat ik allemaal moest doen (of vond dat ik moest doen). Alles voor Mats regelde ik wel, maar meestal kwam ik zonder lunch op het werk aan. Vergeten. Daarom plakte ik overal post-its met de to do’s voor de volgende dag. Na een paar weken merkte ik die herinneringsbriefjes niet meer nodig te hebben. De nieuwe routine kreeg vorm en dat was fijn. Het voelde een stuk minder vermoeiend om een routine te hebben.
Oefenen voor je gaat werken
Als je baby naar een kinderdagverblijf of gastouder gaat wanneer jij gaat werken na je zwangerschapsverlof, mag je vaak vooraf een keertje oefenen. Zo kunnen jij en je kleintje al even ervaren hoe het gaat. Ik heb dit beide keren niet gedaan. Eerlijk? Ik durfde niet. Beide keren vond ik het te eng en hield ik mijn kleintjes liever gewoon het gehele verlof thuis bij me. Alleen dat had beide keren zo zijn redenen, waar ik je een andere keer meer over vertel. Maar ik zie absoluut veel meerwaarde in oefenen met je baby naar een opvang brengen.
Het ligt er ook aan hoe jij op veranderingen reageert. En daarom kan het hoe dan ook fijn zijn om een werkdag te oefenen. Dus ook eens je wekker zetten, alles doen alsof je naar je werk gaat en dan kijken hoe het gaat. En ook hoe het voelt voor jou en je baby. Ik kwam er bijvoorbeeld achter dat ik mijn wekker lang niet zoveel vroeger hoefde te zetten als ik dacht.
Wat ik met Sem ook best wel last minute realiseerde is dat hij bij het kinderdagverblijf in een bedje zal slapen. Dat deed hij ’s nachts thuis ook al in de co-sleeper naast mij. Maar overdag sliep hij tot dan toe eigenlijk altijd bij mij. In mijn armen, in de draagdoek, in de kinderwagen. Maar nooit in zijn bed. Kort voor het einde van mijn zwangerschapsverlof realiseerde ik me dat opeens en bedacht ik toch wel te gaan oefenen met zelf in bed slapen. Dat soort praktische dingen kom je tegen wanneer je een beetje oefent voordat je echt gaat werken. En als hij niet in bed slaapt, zijn er ook oplossingen bij de opvang hoor. Dat weet ik toevallig uit ervaring.
Schrijf dingen op
Nog even over die hormonen na de bevalling, die zijn soms niet mis hoor. Dacht je dat je vergeetachtig was voor je bevalling, dan sta je nog raar te kijken wanneer je gaat werken na je zwangerschapsverlof. Bovendien zullen je gedachten regelmatig afdwalen naar je baby. Hoe zal ‘ie het doen? Heeft ‘ie het bij de opvang naar zijn zin? Heel normaal. En als resultaat vergeet je dingen op je werk die je voorheen nooit zou vergeten. Schrijf daarom dingen op en maak notities. Zo geef je je brein een beetje rust en hoef je niet alles te onthouden.
Bespreek je wensen op je werk
Nu je als moeder gaat werken na je zwangerschapsverlof, kan er best wel wat veranderen in hoe en wanneer je je werk wilt doen. Misschien wil je minder werken na je zwangerschap of andere dagen. Het is verstandig dit eigenlijk al voor je zwangerschapsverlof te regelen met je werkgever. Dan hoef je in je verlof hier namelijk geen aandacht voor te hebben. Bovendien zul je ook iets van opvang moeten regelen. Maar misschien heb je je bedacht en wil je het toch liever anders. Of misschien gaat het niet alleen om je gevoel, maar merk je dat je fysiek nog belemmeringen hebt. Ga dan opnieuw in gesprek om samen tot een nieuwe situatie te komen.
Ook punten zoals kolven op het werk of tijd gebruiken voor het voeden van je baby zijn goed om te bespreken. Dat mag voordat je met verlof gaat. Bijvoorbeeld de wens uitspreken of je dat wilt gaan doen. Maar hoe dat echt zal zijn, welke tijden en zo, is vaak pas duidelijk voor je op het moment dat je na je verlof weer gaat werken. En dat is dus wel belangrijk om met je werkgever te bespreken. Bijvoorbeeld wanneer je later begint vanwege een voeding of eerder weg zult gaan. En welke ruimte je mag gebruiken voor het kolven.
-> Lees ook : wat je allemaal met gekolfde moedermelk kunt doen
Het is hoe dan ook belangrijk je wensen bij je werkgever aan te geven en bespreekbaar te maken. Iedere moeder staat er anders in, er is geen one size fits all aanpak, dus je werkgever zal je openheid ook vast kunnen waarderen.
Voedingsrecht: In de wet is vastgelegd dat wanneer je je baby borstvoeding geeft en dat wilt blijven doen wanneer je weer gaat werken, je 25% van je werktijd kunt besteden om je baby te voeden en/of om te kolven. Dit recht heb je negen maanden, gerekend vanaf de geboorte van je baby. Je werkgever moet een rustige voedings- of kolfruimte beschikbaar stellen waar je je kunt afzonderen en moet je in deze tijd volledig doorbetalen.
Start eventueel gefaseerd met werken na je zwangerschapsverlof
Na je bevalling heb je zo’n 10 tot 12 weken zwangerschapsverlof. Hoeveel weken verlof je na je bevalling hebt, is afhankelijk van wanneer je baby is geboren. Zwangerschapsverlof voor een tweeling is extra lang. Ik noem het de hele tijd werken na je zwangerschapsverlof, omdat het vaak zo genoemd wordt. Maar eigenlijk heet het verlof voor je bevalling zwangerschapsverlof en het verlof erna heet bevallingsverlof. Anyway, het kan natuurlijk zijn dat je opziet tegen weer aan het werk gaan. Ik had dat bij mijn eerste zoontje heel erg. Ik hikte erg tegen het einde van het zwangerschapsverlof aan. Wat mij toen hielp is dat ik gefaseerd terug kwam. Dus eerst één dag per week, dan twee dagen en zo verder. Zo kon ik zelf langzaam wennen aan de nieuwe situatie van werken en moeder zijn.
Wist je dat je ook een recht hebt om je bevallingsverlof flexibel op te nemen? Na de eerste zes weken verlof mag je het verdere bevallingsverlof gespreid opnemen over maximaal 30 weken. Zo kun je als je wilt dus ook al deels eerder weer starten met werken. Als HR adviseur zie ik dat in de praktijk overigens niet vaak gebeuren, maar het kan wel. Alleen die eerste 6 weken, de 40 kraamdagen, die zijn echt vrij. Wanneer iemand na het zwangerschapsverlof weer snel aan het werk gaat, is dat vaak een zzp, dus iemand die voor zichzelf werkt. Maar iedereen mag het.
De tweede keer wilde ik niet gefaseerd terug komen, maar wel graag langer verlof. Ook daar zijn gelukkig mogelijkheden voor. Je kunt natuurlijk je vakantiedagen ervoor inzetten. Ook kun je ouderschapsverlof opnemen. Dat is vaak wel onbetaald. En misschien geeft de cao van je werkgever nog extra mogelijkheden. Hoe je het ook graag wilt, dit zijn belangrijke punten om met je werkgever te bespreken en wel ruim voordat je terug verwacht wordt.
Ben duidelijk en open
Veel vrouwen geven aan dat ze het lastig vinden om te gaan werken na het zwangerschapsverlof. En dat kan ik me goed voorstellen. Vond ik ook. Voor jou stond de wereld stil en draait alles om jou en je baby. Voor je collega’s is de wereld verder gegaan. Ze zullen waarschijnlijk staan te juichen dat je weer terug bent. Daardoor kunnen ze – compleet onbedoeld en gewoon onhandig – je voor jouw gevoel overvragen. En je daardoor bijvoorbeeld vergeten bij te praten over een werkproces dat tegenwoordig anders is. “Oh, ja, dat is nu voortaan zo”, zonder verdere toelichting.
Dat is helemaal niet erg. Je moet gewoon weer even terug komen en je krijgt alle veranderingen echt wel weer onder de knie. Wat belangrijk voor jou is, is om duidelijk te zijn. Geef aan wat je niet weet, wat nieuw is en of je meer uitleg wilt. Dan zul je die ook echt wel krijgen. En dat mag best wel meer tijd kosten dan een paar weken.
En geef ook aan hoe het met je gaat. In mijn team is het tegenwoordig gebruikelijk om een werkoverleg te starten met een rondje “Hoe gaat het met je?” Super fijn! Want zo is er automatisch ruimte om aan te geven dat ik een dag misschien even minder scherp ben vanwege een pittige nacht. En als je collega’s van je weten hoe het gaat, zullen ze er zeker rekening mee houden.
Meerdere rollen naast mama
Wanneer je gaat werken na je zwangerschapsverlof, is een van de leuke aspecten natuurlijk dat je je collega’s weer ziet. Veel mensen zijn vaak belangstellend naar hoe het met jou en met je baby gaat. Wat mij ook hielp bij de terugkeer naar werk na het zwangerschapsverlof is het realiseren dat je meerdere rollen hebt.
In het zwangerschapsverlof is de rol van mama de allerbelangrijkste. Daarna ook, maar ook je andere rollen komen weer meer terug. De rollen die je al had voordat je zwanger raakte. Zo werd ik weer collega, medewerker, adviseur, vrouw. En ik genoot altijd van die rollen, dus het voelde ook goed die kanten van mijzelf weer te zien en te laten zien. Liep ik in mijn zwangerschapsverlof vooral in comfortabel zittende kleding die van boven makkelijk open kon (voor de borstvoeding), naar je werk kun je gewoon weer je leuke jurkjes aan. Ten minste, als ze je weer passen… En anders heb je een goede reden om weer even voor jezelf de stad in te gaan en een nieuwe garderobe te kopen.
Bewuste geniet-momenten thuis
Niets is leuker dan na een werkdag weer thuis te komen bij je baby! (Of dat je baby weer thuis komt nadat jij een dag thuis hebt gewerkt.) Kies dan bij jou thuis bewuste momenten om te genieten met je baby. Zo drink ik iedere ochtend dat ik met de kinderen thuis ben een kopje thee met mijn peuter en iets lekkers erbij. (Althans, dit probeer ik en het lukt gelukkig steeds vaker zo dat de thee nog warm is.) Vaak is dat het fruit momentje. Soms pakken we iets anders lekkers. Laatst hadden we hele lekkere boterkoek van Abel Bakt, die met de post was gekomen. (En tip: die kun je dus ook als kadootje naar je vriendin sturen die weer gaat werken na zwangerschapsverlof.)
Iets anders dat ik ontzettend fijn vind als geniet-moment met de baby is om een babymassage te geven. Dat doe ik minimaals eens per week. Een babymassage hoeft helemaal niet lang te duren. Juist die kleine momentjes waarin je je volle aandacht aan je baby geeft geven zoveel energie. Dit maakt voor mij de balans met werk stukken beter.
Regel het goed voor jezelf
Ik vond het werken na zwangerschapsverlof na mijn eerste baby veel intenser dan na de tweede om allerlei redenen. Eén ervan was dat ik moest wennen aan het combineren van de verplichtingen naar mijn werk toe en die naar mijn baby. Kon ik in het pre-baby-tijdperk alle dagen langer op het werk blijven, dat kon opeens niet meer. Want ik moest op tijd op de opvang zijn. Dus soms rende ik redelijk gehaast uit een vergadering om nog net op tijd op het kinderdagverblijf aan te komen. De dagen dat Remco verlof had (en gelukkig nog steeds heeft) waren veel relaxter.
Mijn tip hierover naar jou is regel je opvang goed in combinatie met je werk en je werktijden. Neem in je opvang voldoende tijd af, zodat je daadwerkelijk van je werk naar de opvang kunt reizen zonder al teveel stress en haasten. En bewaak aan de andere kant op je werk dat je geen meetings accepteert die je eigenlijk niet kunt redden of kunt afmaken. Bovendien, vergeet ook niet duidelijk afspraken te maken met je partner. Wie haalt en brengt er bijvoorbeeld?
Werken na zwangerschapsverlof
Inmiddels ben ik weer een aantal weken voor mezelf aan de slag en een paar weken voor mijn werkgever. En dat voelt goed. Gaat alles goed? Welnee! Door de gebroken nachten weet ik dat ik lang niet zo geconcentreerd ben als voorheen. Allerlei nieuwe dingen op mijn werk heb ik nog niet in de vingers en een routine is er ook nog niet. Maar dat komt allemaal wel weer goed. Dat weet ik inmiddels uit ervaring. Vertrouwen is er dus wel. Het enige dat ik kan doen is geduld voor mezelf opbrengen. Zoals ik al eens vertelde, geduld is niet mijn sterkte kant, maar zo heeft iedereen wel een uitdaging. En wanneer ik voor mij gevoel weer helemaal terug ben, ga ik mij weer focussen op een goede balans tussen werken en moeder zijn. Daar deelde ik deze tips voor werkende moeders over.
Vertel, hoe kijk je naar werken na je zwangerschapsverlof?
